Komunîzm wê dawî li karesatên însanî yên kujer ên kapîtalîzmê bîne
14 ‘ê Sibatê – Erdheja bi dijwariya 7,8 pileyî ya hefteya bihurî, ku li başûrê Tirkiyeyê (Tirkiye) û bakurrojavayê Sûriyeyê herî kêm 38 hezar mirovan jiyana xwe ji dest dan, bi rastî jî du çîrok in.
Yek, çîroka başûrê Tirkiyeyê, mînakeke din e ku kapîtalîzma nîjadperest çawa bûyereke xwezayî vediguhere karesatekê. Jeolog û endezyar dizanin ku wê avahiyên ku wê bi vî rengî ji erdhejê rizgar bibin çawa çêbikin, lê belê di bin kapîtalîzmê de qezenc derdikeve pêşiya jiyana mirovan. Komunîzm dê ji bo berjewendiyê hilberînê dûr bixe. Em dê bi hev ra bixebitin da ku cîhaneke komunîst li ser bermayîyên kevin ji nû ve ava bikin. Ji bo ku em bi ewleyî ava bikin, em dê zanistê bi kar bînin.
Çîroka duyemîn jî li ser Sûriyeyê ye, ku erdhej ê civakên beriya niha ji ber şerê navxweyî hilweşiyan, lê rû da. ku hevrikiya navbera emperyalîstan bi sed hezaran mirov kuştiye û bi mîlyonan mirov neçar mane ji cih û warên xwe birevin ku hevrikiya navbera emperyalîstan û şerê navxweyî binesaziya xizmetên tenduristî û civakî têk çû û dihat wê wateyê ku ti alîkariya rizgarkirinê nikare di dema xwe de ji aliyê Tirkiye ve sînor derbas bike ji bo rizgarkirina kesên di binê xirbeyan de asê man e
Karker ne xwedî milet in! Em ji bo cîhaneke komunîst a bê sînor têdikoşin. Yekane şerê ku em destekê didin, şerê li dijî kapîtalîst-şerê şoreşgerî yê komunîzmê ye.
Tirkiye: Kapîtalîzm Karesat e!
Gelek ji me pê hesiyan bê kapîtalîzma nîjadperest bûyereke çawa ya xwezayî vediguhere karesatekê. Me dît ku patron û hikûmet ji bo ji nebaşiya girseyên karker sûdê werbigire destê xwe di lepikan de dixebitîne. Me dît ku alîkariyên hikûmetê tu carî vê yekê nade hindikahiyên marjînalkirî û em tenê dikarin pişta xwe bispêrin hev.
Türkiye’nin tanınmış fayları ile krikrisi Piştî erdheja bi pileya 7.4 a sala 1999an kodên hişk yên avahîyan hatin danîn. Lê belê înşaeta ewle ber bi qezencê ve diçe. Ji ber vê yekê hikûmeta kapîtalîst a Serokkomar Erdogan destûr da ku peykervan heta 75 hezar avahiyan ji kodên ewlekariyê muafên qanûnî bikirin.
Avahiyên nû yên mîna krep hilweşiyan, bi hezaran kes qetil kirin. Bi hêrsa girseyî ya mirovên ku her tiştê xwe winda kirine, ku hezkiriyên wan jî di nav de hene, bi dehan kontra hatin girtin. Hinekan li balafirgeha Stenbolê çenteyên tijî pere hebûn. Erdogan ê ku di meha Gulanê de bi hilbijartinê re rû bi rû maye, hêvî dike ku hêrsa xwe û hikûmeta xwe ya gendelî derxe.
Tirkiye di salên 1980 ‘î de xwedî tevgereke xurt a çîna karker bû, ji aliyê terora faşîst ve hat tepisandin. Divê Erdogan bitirse – ne tenê ji hilbijartinan, potansiyela şoreşa çîna karker a komunîzmê ye.
ewên ku piştî sala 2005 bahoza Katrîna ya li bajarê New Orleans a Amerîka û lehîyên sala 2022 li Pakistanê rizgar kirin, ewên ku gefa girtinê li wan hat kirin ji ber kolandina hevalên xwe ji avahîyên hilweşiyayî yên li Watsonvîlle û otomobîlên li Oakland piştî erdheja Loma Prieto USA ya sala 1989 an, dizanin ka kî dê di karesatekê de hesab bike.
Serokatiya Rêveberiya Rewşa Afet û Lezgîn a Tirkiyeyê (AFAD) bê amadekarî û kadro bû. Erdhej li herêmeke bi piranî Kurd lê rû da. Kurd etnîsîteyeke marjînal e ku axa wê ya dîrokî piranîya rojhilat û başûrê Tirkîyê û deverên bakurê Sûrîyê, Îraqê û Îranê vedihewîne. Gelek kurd qet ne li benda alîkariya hikûmetê bûn. Di sala 2012 ‘an de piştî erdheja li bajarê Kurdan Wanê, hikûmetê alîkarî jî asteng kir.
Gelê xwecihî ji bo dost û cîranên xwe rizgar bike însiyatîfê digire. Berevajiyê vê yekê, hikûmeta ku ji bo fîrmayên înşaetê ji mirinên karkeran sûdê werbigire, niha ji bo girtina “talankeran” ji şandina xebatkarên rizgarkirinê zêdetir polîs û leşkeran dişîne.
Polîs ji bo ku komên nobetê bi rêxistin bike, medyaya civakî bi kar tîne û sûriyeyiyan weke “diz û talanker” bi nav dike û lê dide. Êrîşên li hemberî penaberên ji şerê navxweyî yê Sûriyeyê tên kirin, parçeyek ji cebilxaneya çekan a patronan e ku li dijî çîna karker bi kar bînin: Xenofobî belav bikin, êrîşî koçber û penaberan bikin, hêrsa girseyan ji kapîtalîzmê dûr bixînin.
Yekîtiya Ewropayê (YE) bi dehan mîlyon Euro şand Tirkiye ku ji bo penaberên ji Sûriye, Afganîstan, Pakîstan, Bangladeş û Somalî penaberiyê dikin re bibe stargeh. Ev bizava sincî – derxistina encamên şerên di kolonîyên xwe yên berê de – bi sîyaseta hikûmeta Tirk ya ku wan distîne bêyî ku jiyaneka birûmet ji wan re peyda bike, li hev tê.
Bi kêmî ve 3.6 milyon penaberên Sûrî li Tirkiye dijîn, di nav de 1.7 milyon di bin Parastina Demkî de li deh parêzgehên ku erdhej lê hatî kirin. Piranî li bajaran dijîn, ne li kampên penaberan. Ew bi têkoşîna rojane re rû bi rû dimînin û her wiha êrîşên bi yanofobîk zêde dibin, ji aliyê siyasetmedarên ku dixwazin wan ji bo krîza aborî ya kapîtalîzmê qaçax bikin ve hatine teşhîrkirin.
Siyasetmedarên mûxalîf gef xwarin ku Sûriyeyiyan vegerînin şerê navxweyî ku reviyane. Erdogan gefan dixwe ku dê wan bişîne herêmên Bakurê Sûriyê yên di bin dagirkeriya Tirkiyê de. Xwendevanên cîhanê dê vê rewşê nas bikin. Ev yek êrîşên bi yanofobîk ên li dijî karkerên ji Zîmbabwe ya Afrîka Başûr, êrîşên li hemberî Amerîkiyên Navîn ên li Meksîka û wêdetir û krîza sînor a navbera DYA-Meksîkayê, bi ‘xerabiyeke kêmtir’ demokratan polîtîkayên nîjadperestî yên Trûmp didomînin.
Şerê Navxweyî û Qeyrana Penaberan li Sûriyê: Çîrokeke Pir Mezintir e
Çîroka erdheja li Sûriyeyê paşeroj e: Mirin û hilweşîna ji hevrikî û şerê navbera emperyalîstan her ku diçe mezintir dibe. Şerê navxweyî yê 12 salan ê li Sûriyeyê, di dema Bihara Ereb a sala 2011’an de bi serhildaneke li dijî hikûmetê dest pê kir. Di navbera emperyalîzma Dya û hevrikê wê yê Rûs de bû şerê wekaletê.
Ji aliyê îsyaneke cîhadîst a bi pêşengiya DAIŞ’ê, şervanên berê yên El Kaîde yê bi navê Hayat Tahrîr El Şam (HTS), şervanên Kurd ên li bakurrojhilat rojava bi dest xistin û milîsên faşîst ên bi desteka Tirk, ku piraniya sînorê bakur ê Tirkiyeyê kontrol dikin, tevlîhev e.
Esadê bi desteka Rûsyayê hînê li ser desthilatdariyê ye, qelsiya emperyalîzma DYA ya li herêmê nîşan dide. Obama di sala 2012’an de diyar kiribû ku êrîşên kîmyewî yên Esad li hemberî hêzên bi pêşengiya NATO’yê bi pêşengiya Kurdan kir , “xeteke sor a li qûmê ye.” Belê Amerîka ti kirdar pêk neanî û hêzên Esed çend serkevtinên leşkerî yekalî kirin.
Di şerê Sûriyeyê de di hevsengiya hêzê ya navbera DYA û emperyalîstên Rûs de işaret bi nuqteyeke tijî bû. Dîroknasên pêşerojê wê weke yek ji şerê yekemîn ê Şerê Cîhanê yê Sêyemîn binav bikin.
Di vî şerê navxweyî de herî kêm nîv mîlyon mirov mirin. Zêdetirî 6 milyon penaber ji Sûriyeyê reviyane. Nêzîkî heft milyonên din jî penaberên navxweyî ne, gelek li bakurê rojava. Herêma Efrîn / Îdlib a li seranserî sînorê Tirkiyeyê hin şerên herî dijwar dîtine Ew devera han jî ji ber evê zemînlerzê wêran bûye.
Alîkariya wekî amûreke şer
Heta îro tenê dergaheke sînorî vekirî bû. li eyaleta Îdlîbê ya di bin kontrola HTS’ê de ye Lê belê ji ber xisara erdhejê heta roja Pêncşemê konvoyên alîkariyê venebûn . Hê jî bi tenê alîkariya însanî ya bi sînor tê.
NY hefteya borî bi axaftina hikûmeta Sûrî (û piştgirên wan yên Çînî û Rûsî) derbas kir ku deriyeke sînorî di navbera Efrîn û Tirkiye de veke Efrîn bi giranî Kurd e. Heta ku DYA di sala 2019 ‘an de dest ji wan berda, ket bin kontrola artêşa Rojava ya Kurd. Niha jî artêşa Tirk kontrol dike. Dema ku alîkarî di dawîyê de dihê, kurdên Sûrîyeyê ewê yekê jî bi dest ve nahînin.
Di vê navberê de, sizayên Amerîka û YEyê sîstema tendûristî ji holê rakir û nehêle ku Sûriyeyî ji bo jîyana rojane xwe bigihînin çavkanîyên tibbî û yên din û hîn dijwartir bikin ku bersîva vê karesatê bidin.
Leşkerên Dya’yê ji bo ku hilberîna petrola wê kontrol bikin, deverên Sûriyê dagir dikin. Li şûna ku alîkarî bidin mexdûrên erdhejê sekinîne. Mesrafên patetîk ên di alîkariyê de tên pêşkêşkirin, ji ber lêçûnên mezin ên li ser şerê li Ûkraynayê tên kêmkirin.
Her ku aloziya kapîtalîzmê zêde bû û şer belav bûn, dê aloziya penaberên Sûriyeyê li cîhanê dubare bibe. Şerên navxweyî yên li Afrîkayê, bi milyonan kes ji cih û warên xwe kirin, ku tevî xwişk û birayên xwe yên Sûriyeyî, lehengên Deryaya Spî ku li Ewropayê penaberiyê dixwazin. Krîzên avhewayê, zext û xizanî rojane bi hezaran li seranserê Amerîka Navîn û Meksîkayê dişînin ser sînorê DYA. Şerê proxy yê DYA-NATO/Rûsyayê li Ûkraynayê bi mîlyonan penaber ji cih û warên xwe bûne.
Dema ku girseyên çîna karker di nava xirbeyan de dimirin, hemû emperyalîst û neteweperest bi awayekî sînîk bi lîstikên desthilatdariyê dilîzin.
Ev çîrok siberojê vedibêje ku em hemû rû bi rû ne. Şer, nîjatperestî û mêtingeriya kapîtalîst çîna me dikuje. Li tevahiya cîhanê kapîtalîzm-emperyalîzm şert û mercên karesatên qirkirinê diafirîne.
Rûbirûbûna bi vê rewşê re, avakirina Partiya Karkerên Komunîst a Navneteweyî li her cihê em lê ne, ji her demê girîngtir dibe. Nexasim di nava leşkeriyê de rêxistinkirin lezgîn e. Karker û leşkerên hemû gelan dikarin van şer û karesatan veguherînin şerê şoreşgerî yê komunîzmê .
